Filtr magnetyczny to jedno z najczęściej stosowanych w wielu gałęziach wytwórczości urządzenie służące do oczyszczania cieczy lub gazów ze znajdujących się w nich zanieczyszczeń metalicznych. Podobnie jak zawory oddechowe, mieszadła czy inne popularne w przemyśle urządzenia, obudowa filtra zbudowana jest najczęściej ze stali nierdzewnej, co wpływa na wydłużenie żywotności eksploatacji filtra magnetycznego.
Sposób działania filtrów magnetycznych opiera się o prostą zasadę wyłapywania cząsteczek ferromagnetycznych i paramagnetycznych, którymi zanieczyszczone jest filtrowane medium. Zanieczyszczenia te wychwytywane są przez znajdujący się wewnątrz obudowy magnes, a silne pole magnetyczne utrzymuje je w środku, tym samym sprawiając, że przefiltrowana cieczy czy gaz są ich pozbawione. Ze względu na swoją wysoką skuteczność i niezawodność, filtry magnetyczne powszechnie stosowane są w wielu gałęziach przemysłu, przede wszystkim w branży wodno-kanalizacyjnej, budowlanej, w ciepłownictwie i przemyśle ciężkim, a także w branży spożywczej, gdzie z powodzeniem używa się ich do oczyszczania produktów tłoczenia (np. soków czy musów), czekolady, jogurtów, olejów, a także produktów sypkich.
Prawidłowa eksploatacja urządzeń filtrujących jest niezwykle ważnym elementem użytkowania filtrów – gwarantuje ich wysoką skuteczność, obniżenie kosztów eksploatacyjnych oraz wpływa na ich żywotność, a co najważniejsze, wpływa na bezpieczeństwo linii produkcyjnej. Jeszcze przed wyborem odpowiedniego filtra należy wziąć pod uwagę strumień i rodzaj filtrowanej cieczy, jej agresywność chemiczna oraz ilość przewidywanych zanieczyszczeń.
Filtr magnetyczny może być konstruowany w kombinacji z filtrem koszowym lub workowym. Obudowa takiego filtra posiada kosz, opcjonalnie worek filtracyjny, oraz lancę magnetyczną. Taka konstrukcja zapewnia ochronę zarówno przed zanieczyszczeniami metalicznymi, jak i różnego rodzaju zawiesin. Szczególnie istotne jest dokonywanie okresowych przeglądów filtra. Zazwyczaj przeprowadza się go w następujący sposób: należy zdemontować filtr z rurociągu, zdjąć pokrywę filtra razem ze znajdującym się w środku wkładem magnetycznym i wyjąć wkład siatkowy. W tym kroku należy sprawdzić, czy sito nie jest przerwane lub w jakikolwiek sposób zdeformowane, koniecznie trzeba też sprawdzić stan techniczny uszczelek w filtrze – jeżeli są uszkodzone, należy je wymienić na nowe. Oczyszczanie filtra polega zwykle na mechanicznym oczyszczeniu wkładu siatkowego i opłukania go pod bieżącą wodą. Wkład magnetyczny z kolei najlepiej jest oczyścić specjalną szczotką. Jeżeli filtr wymaga częstego oczyszczania, warto zastanowić się nad zamontowaniem odmulacza.